Zamek w Bratianie

amek bratiański został wzniesiony w latach 1343-1359. Zbudowano on w widłach Drwęcy i Welu wykorzystując naturalne zalety obronne okolicznych moczarów i rozlewisk obu rzek. Krzyżacy przeznaczyli tę budowlę na siedzibę wójta podlegającego bezpośrednio wielkiemu mistrzowi w Malborku. Przeniósł się on tutaj z Nowego Miasta Lubawskiego już w 1343 roku.

Plan z lat 1826-1828 przedstawia zamek jako budowlę dwuczęściową. Zamek właściwy zbudowany był na planie kwadratu otaczającego wewnętrzny dziedziniec, posiadającego na narożach cztery cylindryczne wieże. Przedzamcze otaczał mur wzmocniony basztami.

Wizytujący zamki nad Drwęcą przed bitwą grunwaldzką wielki mistrz Ulrich von Jungingen zawitał do Bratiana w pierwszych dniach lipca 1410 roku. Aby ułatwić armii krzyżackiej przeprawienie się przez rzekę 

Zdjęcie lotnicze, fot. ZeroJeden, VII 2020

zbudowano wtedy 12 mostów. Niedługo po bitwie zamek zajęły wojska polskie, ale po pokoju toruńskim jak wiele innych zamków został oddany Krzyżakom.

Podczas wojny głodowej został oblężony przez wojska polsko-litewskie, ale po krótkotrwałym ataku odstąpiono od dalszych prób zdobycia. Wojna trzynastoletnia i drugi pokój toruński oddały dobra bratiańskie w 1466 roku Polsce. Zamek stał się siedzibą starosty królewskiego, którą był aż do pierwszego rozbioru Polski w 1772 roku. Władze pruskie już w 1785 roku poleciły częściowo go rozebrać. Prywatny właściciel, który odkupił pozostałą część zamku, zniszczył go kompletnie, budując na jego miejscu młyn wodny. Dziś widoczne są tylko pozostałości murów przedzamcza, choć ich stan wskazuje, że niedługo całkowicie przestaną istnieć.