Zamek w Tucznie

amek został wzniesiony w 1338 roku przez Ludka von Wedela, jednak już wcześniej w Tucznie, choć być może w innym miejscu, istniała murowana prawdopodobnie obronna siedziba kasztelana Wielkopolskiego. Siedzibę Wielkopolskiego w 1296 roku zdobył Hasso von Wedel.

Gotycki zamek Ludwika von Wedela miał plan czworoboku, dziedziniec otoczony był z trzech stron murem obwodowym o wysokości do 7 metrów, a od wschodu istniało mieszkalne skrzydło o wymiarach 35x15 metrów. Wjazd do zamku znajdował się w północnym odcinku murów. Zamek stanowił w średniowieczu jedną z najsilniejszych warowni na terenie Pomorza Zachodniego.

W XV wieku miała miejsce pierwsza rozbudowa założenia - powstał nowy budynek przy zachodnim odcinku murów obronnych. Nowe skrzydło nie było duże, miało plan prostokąta o wymiarach 8x11 

Zamek na widokówce z okresu międzywojennego

metrów, było podpiwniczone. W latach 1542-1581 Stanisław Wedel-Tuczyński przebudował gotycką warownię na renesansową rezydencję, rozebrano wtedy średniowieczne skrzydło wschodnie, a na jego fundamentach i piwnicach wzniesiono budynek z narożnymi basztami. Elewacje ozdobione zostały dekoracjami sgraffitowymi, które istnieją do dziś częściowo zachowane a częściowo rekonstruowane.

W latach 1608-1631 Krzysztof Wedel-Tuczyński rozbudował zamek o kolejne dwa skrzydła - południowe i zachodnie, a w narożniku północno-zachodnim wzniósł trzecią basztę.

Kolejne przebudowy w XVII wieku nadają rezydencji cech barokowych, zamek przestał wtedy spełniać funkcje obronne ponieważ zburzono ostatni północny odcinek muru. Niewielkiej przebudowy dokonali Wedelowie-Tuczyńscy jeszcze w pierwszych latach XVIII wieku, kiedy przebudowano reprezentacyjną elewację skrzydła południoweo z głównym wejściem do zamku, którą ozdobiono ryzalitem i dekoracyjnym portalem.

W 1717 roku zmarł ostatni przedstawiciel Tuczyńskiej linii Wedelów Andrzej. Zamek zaniedbywany 

Dziedziniec zamkowy, fot. JAPCOK, III 2002

przez kolejnych właścicieli powoli podupadał. W 1736 roku był już zdewastowany, ale użytkowano go jeszcze w drugiej połowie XVIII wieku. Po rozbiorze Polski w 1772 roku Tuczno znalazło się w granicach Prus. W 1846 roku zamek został odnowiony. Skrzydło zachodnie zostało rozebrane i wzniesione na starszych fundamentach od podstaw, pozostałe skrzydła restaurowano z niewielkimi zmianami. Baszta północno-zachodnia uzyskała jeszcze jedną kondygnację. Jednak do końca XIX wieku zamek zdążył znowu zniszczeć. W 1903 roku burmistrz Tuczna pisał do władz o konieczności zabezpieczenia nieużytkowanych już budynków zamkowych. Zamek został częściowo zaadaptowany na cele szpitalne.

W czasie drugiej wojny światowej pod wzgórzem zamkowym znalazły się schrony, które w końcu wojny wysadzono w powietrze, przy czym został także uszkodzony zamek. Jeszcze częściowo wykorzystywany po wojnie zamek został w 1947 roku dotknięty przez pożar, który całkowicie zniszczył zabudowania.

Od 1957 roku trwały prace nad odbudową zamku. Początkowo odgruzowano i zabezpieczono pozostałości, a w latach 1966-1976 całkowicie zrekonstruowano XVIII-wieczny wygląd. Do dziś zamek stanowi ośrodek wypoczynkowo-hotelowy. W 2002 roku dyrektorem był bardzo miły i otwarty człowiek :)