Zamek w Legnicy

egnica od początków swojego istnienia była jednym z najważniejszych ośrodków osadniczych Śląska. Prawdopodobnie już w VIII wieku była tu osada, której znaczenie z biegiem wieków wzrastało. W początkach XIII wieku Henryk Brodaty wzniósł na miejscu grodu murowany zamek, który jest uznawany za jeden z pierwszych zamków na ziemiach polskich. Jest również prawdopodobne, że budowę zainicjował ojciec Henryka Bolesław Wysoki.

Za czasów Bolesława Wysokiego mógł powstać budynek pałacowy w południowej części wcześniejszego grodu, w ciągu obwałowań. Był to okazały budynek o wymiarach około 16x61 metrów i trzech kondygnacjach. Kolejne elementy zamku należy już przypisywać Henrykowi. Zastąpił on wały grodu murami, w ciągu których znalazł się pałac Bolesława Wysokiego. Wzniesiony na rozległym niewysokim wzgórzu zamek składał się z dwóch członów, które zachowały układ wcześniejszego grodu i podgrodzia, całość była broniona przez trzy wieże. 

Plan przedstawiający założenie zamku legnickiego w I połowie XIII wieku według Bohdana Guerquina 'Zamki w Polsce' [źródło]

Mniej więcej na przedłużeniu osi pałacu po obu jego stronach w narożnikach obwodowego muru znajdowały się dwie okrągłe wieże, trzecia, kwadratowa, znajdowała się w północnym odcinku murów. Wieża południowo-zachodnia, zwana wieżą św. Jadwigi, broniła umieszczonej pierwotnie przy niej bramy wjazdowej. Miała 13 metrów wysokości, w dolnej części znajdował się w niej loch więzienny, a partia górna prawdopodobnie była mieszkalna, ponieważ wyposażona jest w kominek, siedziska oraz dekorację malarską. Większa wieża południowo-wschodnia, zwana wieżą św. Piotra, również w podziemnej kondygnacji mogła służyć jako więzienie. Miała średnicę 10 metrów. Na dziedzińcu zamkowym stała kaplica św. Benedykta, którą wzniesiono między 1220 a 1230 rokiem. Górna część kaplicy połączona była gankiem z pałacem książęcym.

W 1241 roku zamek oparł się najazdowi tatarskiemu. Pokonali oni oddziały polskie, które wyszły na starcie w polu, ale od oblężenie po kilku dniach odstąpili.

Zamek stał się niedługo główną siedzibą książąt legnicko-brzeskich. Na początku XV wieku Ludwik II przebudował warownię, a do prac zatrudnił podparyskiego kamieniarza. Z okresu tej przebudowy pochodzi wystrój malarski w wieży św. Jadwigi - 

Widok zamku w 1940 roku

renesansowe malowidła ścienne przedstawiają rajski ogród i wielkich ludzi starożytności - Aleksandra Macedońskiego, króla Dawida i Goliata. Kolejne przebudowy odbywały się w ciągu XV wieku, jednak nie znany jest ich zakres. W pierwszej połowie XVI wieku książę brzeski Fryderyk II ponownie prowadził prace budowlane. Otoczył on zamek dodatkowym pierścieniem umocnień z bastejami oraz fosą. W końcowym etapie tej rozbudowy w 1532 roku powstała nowa reprezentacyjna brama zamkowa. W XVII wieku Jerzy Rudolf przebudował skrzydło wschodnie i południowe oraz wzniósł w 1621 roku na styku dwóch zamkowych członów wieżę zegarową. Około 1660 roku na miejscu XIII-wiecznej wieży, zwanej Lubińską, powstała nowa brama, która przejęła nazwę po wieży. Brama ta dodatkowo była broniona basteją.

Po śmierci ostatniego piastowskiego księcia Jerzego Wilhelma w 1675 roku księstwo dostało się we władanie Habsburgów.

W 1711 roku zamek spłonął, kolejny pożar miał miejsce w 1835 roku. Po nim zamek odbudowano, a prace prowadzono pod kierunkiem architekta 

Fryderyk Bernard Wernher, Topografia Śląska 1744-1768

Karola Fryderyka Schinkla. Również podczas drugiej wojny światowej zamek nie oparł się zniszczeniom i w 1945 roku spłonął. Po odbudowie został przeznaczony na cele oświatowe i urzędy.