Zamek na Ostrówku w Opolu

ierwotna lokalizacja zamku kasztelańskiego nie ustalona. Wzniesienie zamku na obszarze dawnego grodu związane niewątpliwie z utworzeniem odrębnego księstwa opolskiego oraz lokacją miasta na prawym brzegu Odry. Zamek początkowo drewniany.

W 1228 r. podjęty zapewne pierwszy etap budowy przez księcia Kazimierza I i jego palatyna Klemensa, obejmujący wzniesienie muru obwodowego, zapewne jego fragmenty odkryte w czasie prac archeologicznych w 1933 r. Około 1260 r. zakończenie głównych prac budowlanych, w tymże roku klasztor w Staniątkach pod Krakowem zostaje uwolniony z obowiązków współuczestniczenia w budowie. W 1283 r., po objęciu władzy przez księcia Bolka I, rozpoczęcie budowy "nowego zamku" wzmiankowanego w 1285 r. Prawdopodobnie w końcu w. XIII budowa cylindrycznej wieży. W 1307 r. poświęcenie kaplicy zamkowej na piętrze budynku mieszkalnego. W 1391 r. zamek jest wzmiankowany jako "stary" w związku z budową zamku Górnego. W 1393 r. książę Władysław III zapisuje zamek swojej żonie Ofce, 

Zamek na Ostrówku według rysunku W.Säbischa z 1608 roku

po 1410 r. przechodzi on na jego bratanków. Po 1532 r. znaczne zaniedbanie i zrujnowanie zamku, w 1560 r. polecenie Ferdynanda I dostarczenia przez miasto cegieł na prace budowlane w zamku mające trwać trzy lata. W 1566 r. zamek wzmiankowany jako częściowo odbudowany. W 1602 r. reperacja wieży i nakrycie jej nowym dachem. Uszkodzony w pożarze miasta w 1615 r.

Ufortyfikowany w czasie wojny trzydziestoletniej, bezskutecznie oblegany w 1633 i 1634 r. przez wojska cesarskie, po zakończeniu wojny określany jako silnie uszkodzony. Pożary w 1737 i 1739 r. następnie odbudowany po 1740 r. W latach 1838-55 zniesienie fortyfikacji i zniwelowanie terenu. Po 1860 r. adaptacja zamku na biura Regencji. 1895-1896 i 1904-1906 odnowienie i rozbudowy. 1928-1931 wyburzenie niemal całego założenia w związku z budową nowego gmachu Regencji, w r. 1934 przekształcenie zwieńczenia wieży. W 1962 r. odnowienie wieży i nakrycie nowym hełmem. Założenie wpisane w obwód wałów dawnego grodu, posiadało nieregularny, wieloboczny 

Zamek na widokówce z 1915 roku

narys z przybudowanymi doń od wewnątrz skrzydłami budynków oraz od zewnątrz w części wschodniej budynku bramnego. Z założenia zachowana cylindryczna wieża usytuowana pierwotnie wewnątrz obwodu, w sąsiedztwie bramy wjazdowej. Gotycka, murowana z cegły o układzie gotyckim na rzucie koła, z dolną kondygnacją zaakcentowaną gzymsem kapnikowym. Pomieszczenie przyziemia sklepione spłaszczoną kolebką. Schody częściowo w grubości murów. Zwieńczenie przekształcone w 1934 r. w formie ślepego arkadowania. Wysmukła murowana iglica z 1962 r.