Zamek w Połczynie-Zdroju

ierwszy zamek w Połczynie wzniósł Bogusław IV około 1290 roku, kiedy Brandenburgia zajęła ziemię świdwińską, a Połczyn stał się miejscowością na pograniczu Pomorza z Brandenburgią. Nie wiadomo czy było to założenie murowane. Nie jest też całkowicie pewne czy zamek ten znajdował się w miejscu obecnego zamku. Podczas badań archeologicznych przeprowadzonych na wzgórzu zamkowym przez T.Nawrolskiego nie natrafiono na żadne relikty wcześniejsze niż XV wiek. Świadczyłoby to, że albo zamek znajdował się w innym miejscu, albo przed wzniesieniem nowych zabudowań całkowicie zlikwidowano poprzednie i zniwelowano teren wywożąc stąd ziemię. Ten pierwszy zamek był własnością książęcą do początków XIV wieku, został wtedy przekazany przez księcia Warcisława rodowi Wedelów. Rozbudowali oni (lub wznieśli w nowym 

Widok od południa, fot. ZeroJeden, IV 2005

miejscu) warownię, wtedy już na pewno murowaną. W 1337 roku Hasso Wedel sprzymierzył się z brandenburczykami, którzy niedługo potem odebrali Wedelom warownię. W 1389 roku Połczyn został przekazany Manteufflom.

W 1500 roku zamek został zniszczony przez pożar, po którym około 1515 roku Kurt Manteuffel odbudował zamek. Na wzgórzu przy brodzie na Wogrze powstała mieszkalna wieża o planie zbliżonym do kwadratu o boku około 12 metrów, wieża ta mogła zostać wzniesiona na pozostałościach wcześniejszej budowli. Prawdopodobnie obwodowe mury otaczały dziedziniec o kształcie pięcioboku, a podzamcze mogło znajdować się od północy. Brama prawdopodobnie sąsiadowała z wieżą w południowym odcinku murów. Po 1525 roku wzniesiono nowe skrzydła południowe i północne.

W 1654 roku zamek znalazł się w rękach von Krockowów. W latach 1770-1772 Antoni von Krockow rozebrał mury zamkowe i od podstaw wzniósł tu nowy dwuskrzydłowy barokowy pałac. Jedyną pozostałością po wcześniejszym zamku są resztki przyziemia czworobocznej wieży w południowej części nowego zachodniego skrzydła. Zamek 

Rzut analityczny piwnic zamku według Zbigniewa Radackiego (a - około 1515 roku, b - połowa XVIII wieku) [źródło]

von Krockowów został przebudowany w XIX wieku, a po zniszczeniach z drugiej wojny światowej został odremontowany i obecnie służy placówkom kulturalno-oświatowym.