Zamek w Toruniu

ozostałości toruńskiego zamku zostały dopiero po kilku wiekach wydobyte spod ziemi w 1961 roku. Ruiny znajdują się między Starym i Nowym Miastem i są trwale zabezpieczone.

Pierwsze założenie obronne powstało tu w 1233 roku jako drewniano-ziemny gród krzyżacki. Już wcześniej miejsce to było osiedlone przez ludzi. Po kilku latach jeszcze w pierwszej połowie XIII wieku wzniesiono pierwszy element murowany, którym był fragment kamiennego muru obwodowego. Zamek był siedzibą komtura i konwentu. Pierwszym znanym komturem był Otto wymieniany 1250 roku.

Prace nad umacnianiem postępowały bardzo szybko. Prawdopodobnie już w 1255 roku rozpoczęto budowę wieży i całego obwodu murów, o czym świadczy zapis biskupa sambijskiego Henryka. Około 1270 roku wzniesiono wieżę latrynową, 

Plan zamku według Jerzego Frycza i Bohdana Guerquina [źródło]

która jako jedyny element zamku ocalała do dziś. Budowa została ukończona na przełomie XIII i XIV wieku wzniesieniem wspomnianej ośmiobocznej wieży, która nie była włączona w obręb murów. Z tego okresu budowy pochodzi południowe skrzydło mieszkalne później ozdobione krużgankami.

Prawdopodobnie wtedy już istniało przedzamcze od strony północnej lub północno-wschodniej, z nim łączy się odkryty odcinek muru poza murami zamku właściwego. W końcu XIV wieku w latach 1384-1392 rozbudowano zamek wznosząc nowe budynki wzdłuż zaokrąglonego północnego muru. Cały zamek został otoczony zewnętrznym pierścieniem murów co znacznie powiększyło jego dotychczas małą powierzchnię i pozwoliło na wzniesienie nowych zabudowań gospodarczych na obszarze międzymurza.

W latach 1437-1440 komturem na zamku był Konrad von Erlichshausen, który później został wielkim mistrzem Zakonu i przeniósł się do Malborka. Ostatnim komturem piastującym urząd w zamku toruńskim był Albrecht Kalb w latach 1446-1454.

Na początku wojny trzynastoletniej 8 lutego 1454 roku zamek oblegli mieszczanie toruńscy i wojska Związku Pruskiego i szybko go zdobyli. Jako symbol ucisku krzyżackiego zamek został spalony i rozebrany, ocalało tylko gdanisko. Na miejscu zamku przez kolejne wieki stopniowo powstał nasyp, który całkowicie przykrył istniejące resztki murów. Na nasypie w XIX wieku założono ogrody.

Dopiero w okresie międzywojennym powstał pomysł odsłonięcia pozostałości, 

Zdjęcie lotnicze, fot. ZeroJeden, X 2018

jednak prace przerwała druga wojna światowa. Do pomysłu powrócono w 1961 roku i podczas prac prowadzonych do 1965 roku odkryto mury krzyżackiej twierdzy.