a mek w Wi¶niczu powstał około połowy XIV wieku prawdopodobnie z inicjatywy Jana Kmity, a wzmianki w dokumentach zaczęły pojawiać się w końcu XIV wieku. Pierwotny zamek to prawdopodobnie tylko prostok±tny obwód murów obronnych o wymiarach 30x50 metrów z jedn± wież± kwadratow± w narożniku wschodnim. Możliwe, że istniała także okr±gła baszta w narożniku północnym. Zabudowa mieszkalna i gospodarcza była drewniana.
Na przełomie XV i XVI wieku zamek był już czteroskrzydłowy i posiadał trzy wieże oraz otaczaj±ce go fortyfikacje ziemne z dwiema bramami. Po 1516 roku Piotr Kmita, najwybitniejszy przedstawiciel tego rodu i jedna z najwybitniejszych osób ¶wieckich tamtych czasów, rozbudował zamek. Wszystkie skrzydła mieszkalne zostały podniesione o jedn± kondygnację oraz dostawiono czwart± narożn± wieżę,
|
Fortyfikacje bastionowe zamku w Nowym Wi¶niczu na fotografii z 1926 roku |
|
a raczej artyleryjsk± basteję. Do zewnętrznych murów skrzydła południowo-wschodniego dobudowano duży budynek gospodarczy, a system obronny zmodernizowano zastępuj±c czę¶ciowo murem, natomiast zachodni± bramę wjazdow± na dziedziniec podzamcza przekształcono w basteję. Wjazd północny został umocniony bastionem.
Po ¶mierci Piotra Kmity w 1553 roku przeszedł na własno¶ć Barzów, a póĽniej Stadnickich. W 1593 roku posiadło¶ć kupił Sebastian Lubomirski. W latach 1615-1621 rozbudowy rezydencji podj±ł się jego syn Stanisław. Projekt barokowej przebudowy i umocnień bastionowych opracował dla niego Maciej Trapola.
W czasie potopu szwedzkiego Stanisław Lubomirski chc±c oszczędzić zniszczeń tej najpotężniejszej polskiej fortecy poddał j± Szwedom. Wojska jednak ogołociły zamek z całego wyposażenia i zdewastowali zabudowania. Po wycofaniu się najeĽdĽcy zamek wrócił na własno¶ć Lubomirskich, jednak mimo prowadzonych prac nie został w pełni odrestaurowany. W połowie XVIII wieku przeszedł na własno¶ć Sanguszków, a potem Potockich i Zamoyskich. Po przejęciu przez zaborcę zamek zacz±ł
|
Zamek w Wi¶niczu na zdjęciu Józefa Zaj±czkowskiego z 1905 roku |
|
podupadać, a w 1831 roku uległ pożarowi i został ostatecznie opuszczony. W 1901 roku zamek został wykupiony przez Zjednoczenie Rodowe Lubomirskich, którzy rozpoczęli remont rezydencji. Od 1928 roku pracami kierował Adolf Szyszko-Bohusz, ale zostały przerwany po wybuchu drugiej wojny ¶wiatowej. Po wojnie zamek przejęło państwo, a od roku 1949 prowadzone były prace maj±ce przywrócić mu całkowicie dawny wygl±d, które prowadził Alfred Majewski. W końcu XX wieku zamek wrócił na własno¶ć Lubomirskich. |